De bitcoin is in verval en blockchain is nergens goed voor. Een typerende beschrijving van een hype die normaliseert en die we ook op dit platform lezen. Vaak blijkt dat de unieke kenmerken ervan onvoldoende worden begrepen, met verkeerde conclusies tot gevolg. Maar intussen is de sector hard op weg betere platformen en oplossingen te ontwikkelen en genieten meer personen een opleiding daarin. Een toelichting.
Op dit moment is er minder aandacht voor de ontwikkeling die de sector (community) doormaakt: producten verbeteren, techniek wordt volwassener en er ontstaan nieuwe generaties protocollen (blockchains) die hebben geleerd van eerdere generaties als Ethereum en Bitcoin. Tegelijkertijd werken deze oudgedienden met hun grote schare developers hard aan schaalbaarheids- en privacy-verbeteringen. Dat is niet erg, want in de luwte komen deze ontwikkelingen het best tot hun recht.
Gaandeweg beginnen we te begrijpen waar blockchain-technologie van waarde kan zijn en hoe. Steeds meer personen laten zich informeren en inspireren door professionals uit de markt. Zo hebben wij inmiddels vierduizend professionals opgeleid. Cursisten die de technologie begrijpen en inzicht hebben gekregen wanneer blockchain is in te zetten en hoe. En wanneer niet. En wat dit betekent voor governance (besturing), risicomanagement en compliance (wet- en regelgeving).
Drie kenmerken
Vaak blijkt dat de kenmerken ‘decentralised’, ‘integrity built-in’ en ‘conditional transfers’ op onvoldoende begrip stuiten.
Gedecentraliseerd betekent dat invloed en controle op een platform worden gedeeld door de deelnemende partijen, als ware het
een democratie. Hoe meer gedecentraliseerd (zogenaamde public permissioned blockchains), hoe minder controle een enkele partij kan uitoefenen op een platform. Dat zorgt ervoor dat toegang niet is te weigeren of te ontnemen, ofwel: censorship-resistant.
Integrity built-in is bekend. Hierdoor zijn derde partijen niet meer nodig om de integriteit van de (transactie)data in het grootboek te garanderen. Dit betekent niet per definitie dat deze partijen in het geheel overbodig zijn. De data-integriteit
hoeft evenwel niet meer door hen gegarandeerd te worden.
De grootste vernieuwing zit in ‘conditional transfers’ (de conditionele overdracht). Overdracht in de breedste zin van het woord: van waarde (geld, tokens of assets) of informatie (identiteit, medische gegevens). Door gebruik te maken van smart contracts (logica opgeslagen op een blockchain zoals Ethereum) zijn deze condities onlosmakelijk te verbinden worden met de overdracht. Wanneer er niet wordt voldaan aan deze condities, vindt de overdracht niet plaats. Dit is een atomair proces, wat betekent dat het alsnog niet half is uit te voeren (en daardoor in een corrupte status belandt).
Informatie
Overdracht van informatie zien we in veel processen voorkomen. Naarmate de informatie persoonlijker of gevoeliger is, is meer controle over wie toegang krijgt tot welke informatie noodzakelijk. En vooral: de informatie onder eigen controle vastleggen. Ook hier komen de kenmerken van blockchain om de hoek kijken.
Met conditionele overdracht kan de eigenaar van de informatie alleen die informatie overdragen, waarvoor aan de condities wordt voldaan. Deze toepassing (in combinatie met technieken zoals zero-knowledge proofs) zien we in experimenten rondom digitale identiteit en medische dossiers.
Betalingen
Hoe werkt het dan met een betaling? Een conditionele overdracht is met fiatgeld (zoals de euro) niet mogelijk. De betaling staat los van de condities. Banken hebben hun systemen wel gedigitaliseerd waardoor we naar een cash-loze maatschappij toewerken, maar tegelijkertijd is geld zelf nog een middel uit de analoge tijd. Digitaal bestaat geld feitelijk niet en is daardoor ook niet te programmeren (te voorzien van condities). Het afstemmen van condities (informatie) met overdracht (betalingen) en ervoor waken dat deze twee met elkaar in overeenstemming zijn, is een proces dat vol zit met checks, balances en controls. Met conditionele overdracht wordt nieuwe, grotendeels geautomatiseerde, betaling mogelijk wat zorgt voor andere businessmodellen. Modellen die gebaseerd zijn op ecosystemen en efficiënt samenwerken, in plaats van silo’s met veel overhead. Dit levert zoveel voordelen op ten opzichte van het huidige fiatgeld, dat het aannemelijk is dat dit soort oplossingen gebaseerd op smart contracts aan populariteit winnen. Hetzij in de huidige (verbeterde) blockchainplatformen, hetzij in de komende generatie. Omdat het simpelweg niet is voor te stellen dat (analoog) fiatgeld blijft bestaan in een digitale wereld.
Toekomst
Kortom, de unieke kenmerken, integrity built-in en conditional transfers maken dat blockchaintechnologie here to stay is. Er wordt hard gewerkt aan betere blockchainplatformen en bruikbare oplossingen. Dit heeft tijd nodig, maar de enorme voordelen van met name conditionele overdracht zijn de aanjager van de opkomst, in welke vorm dan ook.
Er zijn diverse demo’s en proof of concepts ontwikkeld rondom deze kenmerken. Een cash management-oplossing waarmee inter-company payments door middel van smart contracts worden geautomatiseerd inclusief netting en settlement. De condities in de smart contracts bewaken alle betalingen waardoor boekverschillen tot het verleden gaan behoren.
Ook in subsidieverlening gelden deze eigenschappen. Een subsidie wordt verleend wanneer aan alle condities van de regeling is voldaan en die door middel van smart contracts worden geautomatiseerd.